Xác định khoa học và công nghệ (KH&CN) là động lực chính để phát triển kinh tế - xã hội nên từ nhiều năm nay, thành phố đã tập trung đầu tư vào lĩnh vực này. Đến nay, thành phố đã vươn lên trở thành địa phương có ngân sách dành cho KH&CN lớn nhất cả nước.
Trong những năm qua, thành phố đã phát động nhiều cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật nhằm khuyến khích, phát hiện và hỗ trợ kịp thời các sáng chế tiềm năng như phong trào lao động sáng tạo, giải thưởng sáng chế, cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu nhi thành phố,... Trong đó, phong trào sáng tạo kỹ thuật do Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật thành phố tổ chức giai đoạn 2005 - 2014 đã thu hút hơn 1.500 giải pháp dự thi với 355 đề tài đoạt giải thưởng cấp thành phố và 55 sản phẩm đoạt giải thưởng cấp quốc gia. Đáng chú ý, số lượng đơn đăng ký sáng chế của các nhà sáng tạo trên địa bàn thành phố đã tăng trưởng đáng kể. Giai đoạn 2001 - 2006, trung bình mỗi năm có khoảng 88 đơn đăng ký sáng chế, đến giai đoạn 2006 - 2011 đã tăng lên 119 đơn đăng ký/năm và giai đoạn 2011 - 2014 là 193 đơn đăng ký/năm.
Tuy nhiên, đang có một nghịch lý là số lượng đề tài đoạt giải thưởng nhiều nhưng khi triển khai lại gặp không ít khó khăn. Trở ngại lớn nhất là các nhà sáng chế thường không có đủ nguồn vốn và các thủ tục hành chính để có thể sản xuất và ứng dụng rộng rãi các sản phẩm sáng chế vào đời sống. Điển hình như nhà sáng chế Bùi Ngọc Minh Tâm đã tạo ra giải pháp thiết thực ứng dụng ngay trong cuộc sống hằng ngày là dùng tin nhắn điện thoại để điều khiển hệ thống tưới rau, tưới cây, phát âm thanh trong nuôi chim yến, cho gà và cho cá ăn được nhiều người quan tâm đặt hàng nhưng ông Tâm không đủ kinh phí để sản xuất. Hay như nhà sáng chế Nguyễn Duy Linh là người đã tìm tòi, nghiên cứu ra nhiều sản phẩm phục vụ đời sống nhân dân như máy rửa chén bát, máy thái bột mì, máy bay tự động... được khách hàng đánh giá cao. Thế nhưng, do nghiên cứu với tư cách cá nhân, cho nên ông luôn thiếu kinh phí cũng như cơ sở sản xuất để phục vụ công việc của mình. Thực tế, phần lớn những sáng chế nêu trên rất hữu dụng trong cuộc sống thường ngày, nhưng chỉ vì không có kinh phí sản xuất mà không thể áp dụng rộng rãi.
Thành phố và các sở, ngành có liên quan cần nghiên cứu, xem xét và ban hành một số cơ chế, chính sách ưu đãi bước đầu đối với những sáng chế tuy nhỏ nhưng mang lại tác dụng thiết thực trong cuộc sống. Vì lẽ, thành phố đã đầu tư không ít kinh phí để xây dựng cơ sở vật chất dành cho phát triển KH&CN như các phòng thí nghiệm chất lượng cao, hình thành các khu công nghệ cao, khu phần mềm Quang Trung, khu nông nghiệp công nghệ cao góp phần thu hút phát triển khoa học - công nghệ của thành phố và cả nước, thì cũng nên có nguồn kinh phí hỗ trợ những sáng chế nhỏ lẻ phát huy hết tác dụng trong cuộc sống. Đó cũng là sự công bằng đối với những cá nhân, tổ chức tham gia phát triển, ứng dụng KH&CN. Đi cùng với đó, các sở, ngành cần tư vấn cho nhà sáng chế hoàn thành các thủ tục hành chính cần thiết để sản phẩm không bị sao chép, xâm hại bản quyền và có thể dùng để thế chấp ngân hàng vay vốn. Ngoài ra, các cơ quan quản lý, cần cải cách thủ tục hành chính để tạo thuận lợi trong quá trình xét duyệt, quyết toán đề tài; linh động khi cấp kinh phí nghiên cứu; tạo điều kiện kết nối nhà nghiên cứu, sáng chế với doanh nghiệp tạo thêm nguồn lực cho hoạt động sáng chế, sáng tạo theo phương thức xã hội hóa các hoạt động này để lôi kéo các dòng vốn, các nhà đầu tư tham gia đầu tư sản xuất, thương mại hóa các sản phẩm sáng chế, sáng tạo.
Tháo gỡ được những vướng mắc đó sẽ góp phần thực hiện được mục tiêu đưa TP Hồ Chí Minh trở thành thành phố của khoa học - công nghệ, sáng tạo dẫn đầu cả nước.
Tin sưu tầm: Hoài Ân - VP LHH
(Nguồn: nhandan.com.vn; tác giả bài viết: THÙY VINH)
